Jadłospis na kółkach #3 - Dieta dla osób po urazie rdzenia kręgowego

Samodzielność, również ta w kuchni, jest dla wielu osób bardzo ważnym elementem codziennego funkcjonowania. Przyrządzanie posiłków, gotowanie czy sprzątanie to pewna forma rehabilitacji, która nie tylko przyczynia się do polepszenia jakości życia, ale przede wszystkim poprawia wydolność organizmu i zwiększa jego aktywność fizyczną.

Jednak nie tylko te czynności mają ogromne znaczenie. Ważne jest także to czy mamy świadomość tego jak powinniśmy się odżywiać i jak powinien być skomponowany nasz jadłospis, zwłaszcza w przypadku niepełnosprawności. Nasze ciało w pewien sposób narzuca nam swoje potrzeby. To ono wie najlepiej czego chce, chociaż czasami może wysyłać błędne sygnały co sprawia, że nasza dieta nieco odbiega od pewnych zaleceń.

W przypadku osób po urazie rdzenia kręgowego (URK), tak jak i w pozostałych jednostkach chorobowych, dieta musi być indywidualnie dostosowana i uwzględniać stan zdrowia. Istotne jest też to, aby skomponować ją pod kontem nawyków żywieniowych danej osoby, gdyż jedzenie ma być przyjemnością, a nie karą.

Posiłki osoby po URK muszą dostarczać odpowiednią ilość kalorii, uzależnioną od wykonywanego wysiłku fizycznego. Jeśli nie prowadzimy aktywnego trybu życia nasze zapotrzebowanie na energię powinno odpowiadać podstawowej przemianie materii, czyli mniej więcej 1500 kilokalorii na dobę. Z kolei gdy wykonujemy regularnie czynności, które wymagają od nas dodatkowego wysiłku to zapotrzebowanie to stopniowo się zwiększa. Przy jego ustalaniu trzeba zachować szczególną ostrożność, gdyż łatwo można doprowadzić do nadmiernego przyrostu masy ciała.

fot. Dariusz Gajko

W zasadzie największą uwagę u osób, o których mowa w dzisiejszym poście należy zwrócić na ilość błonnika pokarmowego i płynów w diecie. Z powodu porażonych mięśni brzucha praca jelit u para- i tetrapelgików jest bardzo osłabiona. W konsekwencji pogarsza to przemianę materii, powoduje trudne do zlikwidowania zaparcia i szybszy przyrost masy ciała. By uniknąć takich sytuacji powinno się stosować dietę bogatą w błonnik pokarmowy, który:
- reguluje pracę jelit,
- pobudza ukrwienie jelit,
- daje uczucie sytości,
- pobudza wydzielanie soków trawiennych,
- obniża poziom glukozy,
- zmniejsza zawartość cholesterolu we krwi.

Jak widać błonnik pokarmowy jest niezbędnym składnikiem dobrze zbilansowanej diety. Jego niedobór może być czynnikiem rozwoju takich schorzeń jak:
- otyłość,
- zaparcia,
- cukrzyca typu 2,
- choroby układu krążenia,
- nowotwór jelita grubego,
- zapalenie wyrostka robaczkowego. 

Istnieją jednak takie jednostki chorobowe, w których nadmierna ilość błonnika jest wręcz przeciwwskazana, dlatego też trzeba przeanalizować wszystkie za i przeciw stosowania diety o zwiększonej zawartości błonnika.

Ponadto spożywany w nadmiarze może ograniczać wchłanianie: wapnia, żelaza, magnezu, cynku, miedzi i niektórych witamin. W czasie stosowania diety wysokobłonnikowej konieczne jest odpowiednie zwiększenie spożycia produktów bogatych w wyżej wspomniane składniki mineralne.

Ilość błonnika pokarmowego w diecie należy jednak zwiększać stopniowo, aby nasz organizm zdążył przyzwyczaić się do nowej sytuacji. Nie wolno zapomnieć również o dostarczaniu przynajmniej półtora litra płynów dziennie, a najlepiej wody, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego. Wpływa to korzystnie nie tylko na pracę organizmu, ale też zapobiega infekcjom w obrębie układu moczowego.

tekst: Olga Fijałkowska, Miss Polski na Wózku 2013

fot. Anapt