Aktywny egzoszkielet HAL®

I Wicemiss Polski na Wózku 2016 Patrycja Wójciak miała przyjemność gościć na prezentacji systemu  HAL®.

Od września 2016 roku Polska jest drugim w Europie, a trzecim na świecie krajem, w którym dostępna jest rehabilitacja systemem HAL®. Terapia jest dedykowana pacjentom z zaburzeniami chodu, którzy mają zachowaną minimalną funkcję kończyn dolnych (niedowład kończyn dolnych), tak by mogli sterować robotem z pomocą własnych impulsów nerwowych.
Znany pod nazwą Hybrid Assistive Limb (Hybrydowa Kończyna Wspomagająca), w skrócie HAL®, wyprodukowany został przez japońską firmę Cyberdyne.
Wykonano go z bardzo lekkiego i wyjątkowo wytrzymałego tworzywa sztucznego i jest jedynym tego typu urządzeniem aktywowanym i sterowanym bezpośrednio przez układ nerwowy pacjenta. HAL® został zarejestrowany jako sprzęt do terapii medycznej, tzw. medical device, w zakresie Lower Limb Version (wersja dla kończyn dolnych) w grudniu 2015 roku. HAL® efektywnie poprawia siłę mięśniową kończyn dolnych.

Aktywny egzoszkielet HAL® może być stosowany, w następujących schorzeniach:
• Niecałkowite uszkodzenie rdzenia kręgowego;
• Udar mózgu;
• Uraz czaszkowo-mózgowy;
• Stwardnienie rozsiane;
• Choroby neurodegeneracyjne;
• Dystrofia mięśniowa;
• Choroby nerwowomięśniowe.

Istniejące szczątkowe sygnały nerwowe odbierane są przez czujniki (elektrody) HAL, umieszczone na powierzchni skóry na mięśniach kończyn dolnych pacjenta. HAL® wzmacnia je i przekazuje w postaci impulsu elektrycznego do układu mechanicznego. System rozpoznaje te sygnały i dostarcza pacjentowi niezbędne wsparcie siłowe umożliwiając wykonanie pożądanego, celowego ruchu. Wpływa to na maksymalną stymulację zjawiska neuroplastyczności, dając impuls do powstawania nowych połączeń pomiędzy neuronami (komórkami nerwowymi), co przyczynia się do polepszenia przepływu sygnału nerwowo-mięśniowego i jeszcze efektywniej stymuluje centralny układ nerwowy. Poprzez systematycznie wykonywane ćwiczenia w trakcie treningu powstają nowe połączenia nerwowe, odbudowywany zostaje wzorzec chodu , następuje wzmocnienie siły mięśniowej, dzięki czemu przywracana jest zdolność chodzenia. Podczas rehabilitacji ulega poprawie niezależność pacjenta, a w szczególności zdolność chodzenia, wzmocnienie grup mięśniowych w obrębie kończyn dolnych, poprawa wzorca chodu oraz równowagi. „Specjaliści dostają do dyspozycji innowacyjny sprzęt, który stwarza pacjentom warunki do poprawy sprawności fizycznej, i choć w różnym stopniu, bo każdy przypadek jest indywidualny, to jest to niewątpliwie znacząca poprawa ich samodzielności. – mówi prof. Małgorzata Łukowicz, Kierownik Kliniki Rehabilitacji IP CZD oraz Kierownik Katedry Rehabilitacji Wydziału Rehabilitacji AWF w Warszawie, a jednocześnie konsultant w Centrum Rehabilitacji Constance Care w Kierszku. Pani profesor dodaje też, że: „efekty możliwe do osiągnięcia przez pacjenta w trakcie rehabilitacji z użyciem systemu HAL® są trwałe pod warunkiem wczesnego rozpoczęcia terapii oraz jeśli pacjent aktywnie będzie wykorzystywał nabyte umiejętności w życiu codziennym.”

Badania naukowe prowadzone z zastosowaniem systemu HAL® wykazały, że powoduje on:
• wzrost prędkości chodu,
• zmniejszenie potrzeby korzystania ze sprzętu rehabilitacyjnego,
• poprawę czucia powierzchniowego,
• zmniejszenie spastyczności,
• zmniejszenie dolegliwości bólowych o charakterze neuropatycznym,
• stymulację obszarów korowych mózgu.

Theodor Bülhoff, Dyrektor Zarządzający Cyberdyne Care Robotics Deutschland, spółki niemieckojapońskiej, która reprezentuje Cyberdyne – producenta systemu HAL®, cieszy się, że polscy pacjenci mogą mieć dostęp do nowoczesnej technologii na światowym poziomie w ramach współpracy polskoniemieckiej. Terapia HAL® w Niemczech dla pacjentów ubezpieczonych w kasach chorych jest w części lub nawet w całości refundowana.

Nadzieję na podobną sytuację ma Prezes i właściciel Centrum Rehabilitacji Constance Care pan J. Jacek Walukiewicz: „Będziemy starać się o refundację rehabilitacji z wykorzystaniem aktywnego egzoszkieletu HAL®, aby polscy pacjenci, których stan zdrowia najlepiej rokuje mieli szansę powrotu do aktywnego życia, a docelowo również do pracy, co pozwoli na odciążenie systemu ubezpieczeniowego z kosztów ponoszonych z tytułu ich niepełnosprawności.”

System HAL® rekomendowany jest nie tylko dla dorosłych, ale może być również stosowany w rehabilitacji dzieci od 140 cm wzrostu.

Pani Lena Płaszczyńska siedem lat temu uległa wypadkowi komunikacyjnemu i jeździ na wózku. Poddała się kilku zabiegom w ramach terapii systemem HAL® i jest pod wrażeniem.
„Przede wszystkim cieszę się, że w konsekwencji wypadku, któremu uległam nie został przerwany rdzeń kręgowy, to jeden z warunków zastosowania terapii HAL®. Oczywiście kilka zabiegów nie wiele zmieni, ale obserwuję swoje ciało ….
Chciałabym, aby terapia ta była szeroko dostępna dla wszystkich, którym może pomóc. Dla osób niepełnosprawnych każdy rodzaj większej samodzielności jest dużym osiągnięciem i daje nam nadzieję, że może kiedyś znów będziemy chodzić.”

Terapia z aktywnym egzoszkieletem HAL® za jeden dzień kompleksowych zajęć (do 5 godzin dziennie, nie tylko z użyciem robota) w trybie stacjonarnym kosztuje ok 2500 zł. Możliwe jest też leczenie ambulatoryjne – sama terapia HAL® (do 2 godzin dziennie). Standardowy cykl terapeutyczny trwa 3 miesiące, co obejmuje 60 sesji treningowych z pełną profesjonalną obsługą wyspecjalizowanej kadry rehabilitantów. Możliwe są indywidualne programy terapeutyczne (ilość sesji zależy od stanu zdrowia pacjenta). System HAL® dostępny jest wyłącznie w Centrum Rehabilitacji Constance Care w Kierszku – www.constancecare.pl.

Zdjęcia: Sebastian Wolny, Studio IP Pracownia Fotograficzna i Castingowa